«Μυστικά» και «παγίδες» των γονικών παροχών – logic economy

Μυστικά και παγίδες φόρου κρύβουν οι αφορολόγητες μεταβιβάσεις ακινήτων, μετρητών και μετοχών μέχρι του ποσού των 800.000 ευρώ που ενεργοποιούνται από την Παρασκευή 1η Οκτωβρίου.

Οι γονείς που θα δωρίζουν χρήματα στα παιδιά τους μπορεί να απαλλάσσονται από την πληρωμή φόρου αλλά θα πρέπει να δικαιολογούν το «πόθεν έσχες». Θα πρέπει δηλαδή να είναι σε θέση να αποδείξουν στην Εφορία τον νόμιμο τρόπο απόκτησης των χρημάτων τα οποία δίνουν στα παιδιά τους, ενώ οι φορολογούμενοι που αποκτούν ακίνητη περιουσία από τους γονείς, τους συζύγους ή τους παππούδες τους θα πρέπει να διαθέτουν τα εισοδήματα για να καλύψουν το τεκμήριο διαβίωσης.

Όσοι δεν καταφέρουν να δικαιολογήσουν το «πόθεν έσχες» και όσοι δεν καταφέρουν να καλύψουν το τεκμήριο διαβίωσης για τις κατοικίες (πρώτη ή και δευτερεύουσες) που τους έγραψαν οι γονείς, οι σύζυγοι ή οι παππούδες και γιαγιάδες θα βρεθούν αντιμέτωποι με την επιβολή έξτρα φόρου και με συντελεστές που φθάνουν ακόμα και το 44%.

Το νέο νομοθετικό πλαίσιο

Το νέο νομοθετικό πλαίσιο που προβλέπει τον μηδενισμό του φόρου γονικών παροχών και δωρεών για συγγενείς πρώτου βαθμού από την 1η Οκτωβρίου 2021.

Την αύξηση του αφορολόγητου ορίου των γονικών παροχών και των δωρεών σε συγγενείς της πρώτης κατηγορίας (συζύγους, πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, παιδιά, εγγόνια και γονείς) από 150.000 ευρώ σε 800.000 ευρώ. Εφόσον η αξία των γονικών δωρεών ή παροχών υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο θα επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 10%.

H κλίμακα γονικών παροχών, δωρεών, κληρονομιών για συγγενείς πρώτου βαθμού είχε αφορολόγητο 150.000 ευρώ και στη συνέχεια επιβάλλονταν φόρος με συντελεστή 1% για τα επόμενα 150.000 ευρώ, 5% για το τμήμα από 300.000 έως 600.000 ευρώ και 10% για αξία άνω των 600.000 ευρώ.

Στην παράγραφο 1 του άρθρου 44 του Κώδικα διατάξεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από τυχερά παίγνια, ο οποίος κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του ν. 2961/2001 (Α΄266), προστίθενται νέα εδάφια (τρίτο και τέταρτο) και η παράγραφος 2 τροποποιείται ως προς την αύξηση του αφορολόγητου ποσού για δωρεές και γονικές παροχές περιουσιακών στοιχείων και χρηματικών ποσών και τον μη συνυπολογισμό αυτών στην αιτία θανάτου κτήση περιουσίας ως εξής:

Η γονική παροχή ή η δωρεά προς τα πρόσωπα που υπάγονται στην Α΄ κατηγορία της παρ. 1 του άρθρου 29 του Κώδικα οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου, καθώς και η γονική παροχή ή η δωρεά χρηματικών ποσών προς τα ως άνω πρόσωπα, η οποία 4 διενεργείται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, υπόκεινται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), μετά την αφαίρεση εφάπαξ αφορολογήτου ποσού οκτακοσίων χιλιάδων (800.000) ευρώ. Οι δωρεές και γονικές παροχές της παραγράφου αυτής δεν συνυπολογίζονται στην αιτία θανάτου κτήση περιουσίας μεταξύ των αυτών προσώπων.

Για τις κληρονομιές οι συντελεστές παραμένουν αμετάβλητοι από 1,5% έως και 10%, με την απαλλαγή να καλύπτει μόνο τις πρώτες 150.000 ευρώ.

Το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ αφορά τόσο ακίνητη περιουσία όσο και κινητή (μετοχές, ομόλογα, επιχειρήσεις, μετρητά).

Τα τεκμήρια

Οι φορολογούμενοι που θα δωρίζουν μετρητά ή ακίνητη περιουσία στα παιδιά τους, τους συζύγους, τους γονείς ή στα εγγόνια τους θα υποβάλλουν τη σχετική δήλωση στην αρμόδια ΔΟΥ. Με την υποβολή της δήλωσης η Εφορία θα ελέγχει εάν αυτός που δωρίζει μπορεί να αποδείξει τον νόμιμο τρόπο απόκτησης των χρημάτων.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΑΑΔΕ μέχρι το τέλος του έτους οι δηλώσεις γονικών παροχών και δωρεών θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά. Με την υποβολή της δήλωσης δηλώνεται ο ΑΦΜ αυτού που δωρίζει και φυσικά αυτού που αποδέχεται τη δωρεά. Ο τελευταίος θα μπορεί να επικαλείται το ποσό για να δικαιολογεί τα δικά του τεκμήρια και ο πρώτος θα ελέγχεται για την προέλευση των χρημάτων.

Η Εφορία θα ψάχνει μέσα από τις δηλώσεις εάν από το εισόδημα παρελθουσών χρήσεων ή από το προϊόν πώλησης περιουσιακών στοιχείων στο παρελθόν καλύπτεται το ποσό της γονικής παροχής σε χρήμα. Σε περίπτωση μη κάλυψης, ο γονιός θα φορολογείται για το ακάλυπτο ποσό με συντελεστές που θα φτάνουν ακόμα και το 44% καθώς θα ενεργοποιείται η κλίμακα φορολογίας εισοδήματος.

Προσοχή, οι γονείς που θα δωρίσουν χρήματα στα παιδιά τους θα βρεθούν αντιμέτωποι με το «πόθεν έσχες» πράγμα που σημαίνει ότι τα εισοδήματα που έχουν εμφανίσει στις φορολογικές τους δηλώσεις τα προηγούμενα χρόνια ή και τα χρήματα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει δικαιολογούν την προέλευση των χρημάτων δηλαδή να αποδεικνύουν ότι δεν είναι «μαύρα» ή προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες. Από την πλευρά τους τα παιδιά που αποκτούν ακίνητα από τους γονείς, τους συζύγους ή τους παππούδες τους θα πρέπει να δηλώνουν εισοδήματα τα οποία θα καλύπτουν το τεκμήριο διαβίωσης καθώς το ισχύον νομοθετικό καθεστώς προβλέπει ότι η εφορία με βάση την αντικειμενική αξία και τα τετραγωνικά της κατοικίας υπολογίζει ένα ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα.

Συνεπώς οι γονείς και οι συγγενείς πρώτου βαθμού που δεν μπορούν να δικαιολογήσουν το «πόθεν έσχες» για τη δωρεά χρημάτων και τα παιδιά το τεκμήριο διαβίωσης για τις κατοικίες θα βρεθούν αντιμέτωποι με την επιβολή πρόσθετου φόρου με συντελεστές που φθάνουν ακόμη και 44%.