Ίδρυση υποκαταστήματος αλλοδαπής στην Ελλάδα

Το νομικό πλαίσιο που ορίζει τίς προϋποθέσεις βρίσκεται  στον Ν.4635/2019. Στο μεν άρθρο 98 του νόμου αναφέρεται ρητά  το τι χρειάζεται να προσκομίσουμε στο ΓΕΜΗ για εταιρείες που βρίσκονται εντός ΕΕ. Στο δε  άρθρο 99 αναφέρεται ρητά το τι χρειάζεται να προσκομίσουμε στο ΓΕΜΗ για επιχειρήσεις με έδρα τους  αλλοδαπών εταιρειών τρίτων χωρών.

Ο ελληνικός εταιρικός νόμος επιτρέπει σε νομικά πρόσωπα του εξωτερικού, που επιθυμούν να επεκτείνουν τις δραστηριότητες τους στην Ελλάδα, να ανοίξουν υποκαταστήματα στην Ελλάδα. Η ίδρυση υποκαταστήματος αλλοδαπής αποτελεί μία συνηθισμένη και, πλέον, άκρως δημοφιλή πρακτική, καθώς προσφέρει ένα πλήθος ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων στην εκάστοτε εταιρεία. Η συγκεκριμένη τακτική προτιμάται είτε από αλλοδαπές εταιρείες, οι οποίες επιθυμούν να ασκήσουν το σύνολο ή μέρος των δραστηριοτήτων τους στην Ελλάδα, είτε από εταιρείες που επιδιώκουν να μεταφέρουν την έδρα τους στο εξωτερικό, διατηρώντας κάποιο υποκατάστημά τους στην Ελλάδα.

Για την ίδρυση και λειτουργία υποκαταστήματος στην Ελλάδα απαιτείται τουλάχιστον ένας νόμιμος εκπρόσωπος της εταιρίας που πρέπει να διαμένει στην Ελλάδα. Ο νόμιμος εκπρόσωπος εξαιρείται της ασφάλισης στον ΕΦΚΑ είτε αφορά μη μισθωτή είτε μισθωτή δραστηριότητα και αυτό το τελευταίο γιατί στο ίδιο πρόσωπο συσσωρεύονται τα πρόσωπα του εργοδότη και εργαζόμενου και συνεπώς δεν υφίσταται το στοιχείο της εξάρτησης. Ο νόμιμος εκπρόσωπος είναι από κοινού και εις ολόκληρον υπεύθυνος για την πληρωμή της φορολογίας, εκτός εάν το υποκατάστημα έχει τη μορφή της Α.Ε., όπου θα χρειαστεί μόνο πληρεξούσιο για τις ελληνικές φορολογικές αρχές.

Ένα υποκατάστημα αλλοδαπής εταιρείας δεν διαθέτει ανεξάρτητη ή χωριστή νομική προσωπικότητα από την μητρική του εταιρεία. Από νομικής και οργανωτικής απόψεως, αποτελεί μέρος της μητρικής εταιρείας και συνεπώς υπόκειται στους νόμους που ρυθμίζουν την λειτουργία της. Κατά συνέπεια η νομική μορφή θα είναι η ίδια με την μητρική εταιρεία. Το υποκατάστημα αλλοδαπής δεν έχει ίδιο κεφάλαιο επειδή δεν έχει αυτόνομη υπόσταση, αλλά χρηματοδοτείται απευθείας από τα κεντρικά της εταιρίας. Δίνεται έτσι περισσότερη ευελιξία στον εσωτερικό δανεισμό, καθώς οι χρηματικές δοσοληψίες μεταξύ κεντρικού και υποκαταστήματος δεν έχουν τέλος χαρτοσήμου διότι δεν συνιστούν σύμβαση δανείου. Περαιτέρω, η ίδρυση υποκαταστήματος αλλοδαπής εταιρείας στην Ελλάδα, θεωρείται μόνιμη εγκατάσταση από πλευράς φορολογίας, σύμφωνα με το Ν. 4172/2013, κατά τις διατάξεις του οποίου φορολογούνται τα αλλοδαπά υποκαταστήματα για τα επιχειρηματικά τους κέρδη. Το υποκατάστημα αλλοδαπής εταιρείας δεν διανέμει μερίσματα αλλά μεταφέρει στην μητρική αλλοδαπή εταιρεία το σύνολο των φορολογηθέντων κερδών, χωρίς να υφίσταται παρακράτηση φόρου επί της μεταφοράς κερδών υποκαταστήματος αλλοδαπής εταιρείας στην μητρική.

Για τις συναλλαγές του υποκαταστήματος είναι απαραίτητη η έκδοση ελληνικού ΑΦΜ μέσω της διαδικασίας που ορίζει η Πολ. 1006/2013 με την υποβολή των σχετικών δικαιολογητικών στο τμήμα Μητρώου της αρμόδιας ΔΟΥ της έδρας του υποκαταστήματος. Τα αλλοδαπά νομικά πρόσωπα με τη μορφή ΑΕ, ΕΠΕ ή ΙΚΕ που ιδρύουν υποκατάστημα στην Ελλάδα, υποβάλλουν: 1) Ανακοίνωση καταχώρισης στο Γ.Ε.ΜΗ, της εγκατάστασής τους στην Ελλάδα, 2) Επικυρωμένο αντίγραφο του εγγράφου πληρεξουσιότητας για τον ορισμό νομίμου εκπροσώπου ή αντιπροσώπου στην Ελλάδα, επίσημα μεταφρασμένο, 3) Πιστοποιητικό αρμόδιας αρχής της χώρας έδρας, για την ύπαρξη του νομικού προσώπου, επίσημα μεταφρασμένο. Τα ίδια δικαιολογητικά προσκομίζουν και αν πρόκειται για υποκαταστήματα ΟΕ και ΕΕ, εφόσον ασκούν εμπορική δραστηριότητα στην Ελλάδα.

Για την ίδρυση απαιτείται εγγραφή που γίνεται στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ). Η διαδικασία ίδρυσης υποκαταστήματος ξένης εταιρίας στην Ελλάδα διέπεται από τα άρθρα 98 (για εταιρίες που έχουν την έδρα τους στην Ε.Ε.) και 99 (για τα υποκαταστήματα αλλοδαπών εταιρειών τρίτων χωρών) του Ν. 4635/2019. Από το συνδυασμό των διατάξεων αυτών προκύπτει ότι καταχώριση υποκαταστημάτων αλλοδαπών εταιρειών πρέπει να υποβληθούν στο ΓΕΜΗ:

Συμπλήρωση του εντύπου αίτησης που υπογράφεται ενώπιον της Υπηρεσίας ΓΕΜΗ, κατά την υποβολή των δικαιολογητικών. Το έντυπο αυτό μπορεί να το κατεβάσει κανείς στον ακόλουθο σύνδεσμο, https://www.eea.gr/ipiresies-eea/gemi/gemi-dikaiologitika-gia-egkrisi-idrysis-ypokatastimatos-allodapis-etaireias-arthro-5050a50v-n219020/. Μαζί με το έντυπο αυτό προσκομίζονται και τα κάτωθι δικαιολογητικά.

Απόφαση της  αλλοδαπής  εταιρείας  για  ίδρυση  υποκαταστήματος στην Ελλάδα στην οποία να προσδιορίζονται οι δραστηριότητες του υποκαταστήματος, η έδρα(με την ταχυδρομική ή άλλη διεύθυνσή του), η επωνυμία του (αν δεν είναι η ίδια με την επωνυμία της εταιρείας) και τα ατομικά  στοιχεία  (όπως  ορίζονται  στην  παρ.  2,  άρθρ.95,  ν. 4635/2019) του νομίμου εκπροσώπου του υποκαταστήματος, με μνεία της έκτασης των αρμοδιοτήτων του, ο οποίος μπορεί να οριστεί και με συμβολαιογραφική ή Προξενική πράξη, υπογεγραμμένη από το νόμιμο εκπρόσωπο της αλλοδαπής εταιρείας.

Ο νόμιμος εκπρόσωπος, πληρεξούσιος, αντιπρόσωπος και αντίκλητος, που θα οριστεί θα πρέπει να είναι κάτοχος ελληνικού ΑΦΜ  και πρέπει να υποβάλλει ακριβές αντίγραφο Αστυνομικής Ταυτότητας ή  Διαβατηρίου (για υπήκοο κράτους της Ε.Ε.) ή Άδειας Διαμονής και εργασίας ή αποδεικτικό για υποβολή δικαιολογητικών έκδοσης Άδειας Διαμονής και εργασίας για άσκηση ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας ή ως Νομίμου Εκπρόσωπου εταιρειών (για υπήκοο κράτους τρίτης χώρας εκτός Ε.Ε.)

Καταστατικό της  αλλοδαπής  εταιρείας,  όπως  ισχύει  κατά  την  χρονική περίοδο της αίτησης.  Για την έγκριση εγκατάστασης στην Ελλάδα υποκαταστήματος αλλοδαπής ΑΕ εκτός χωρών Ε.Ε. το ελάχιστο κεφάλαιο της μητρικής εταιρείας πρέπει να είναι απαραίτητα ίσο με το ελάχιστο προβλεπόμενο κεφάλαιο το οποίο ισχύει για τις Ελληνικές ΑΕ.

Βεβαίωση  του   Μητρώου,   στο   οποίο   έχει   καταχωρισθεί   η   εταιρεία (Πιστοποιητικό  Καλής  Λειτουργίας  της  αρμόδιας  αρχής  ή  του  εμπορικού Μητρώου της χώρας προέλευσης) που να προκύπτουν η νομική μορφή, η έδρα, το κεφάλαιο & η διοίκηση / εκπροσώπηση της εταιρείας στην έδρα της.

Βεβαίωση της Υπηρεσία ΓΕΜΗ του ΕΕΑ για την προέγκριση της Επωνυμίας ή/και του Διακριτικού Τίτλου του υποκαταστήματος.

Τα ανωτέρω  δικαιολογητικά  υποβάλλονται  σε  έντυπη  μορφή  (πρωτότυπα νομίμως υπογεγραμμένα) και σε ηλεκτρονική μορφή (CD ή USB με αρχεία pdf). Τα ανωτέρω δικαιολογητικά, που εκδίδονται στην αλλοδαπή, πρέπει να έχουν θεώρηση APOSTILLE ή προξενικής αρχής και επίσημη μετάφραση στην Ελληνική γλώσσα. Η μετάφραση των ξενόγλωσσων δικαιολογητικών γίνεται ή από τη μεταφραστική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών ή από πιστοποιημένο δικηγόρο που μπορεί να κάνει μεταφράσεις.

Εξυπακούεται βέβαια ότι σε περίπτωση που αλλάζουν /μεταβάλλονται τα στοιχεία που καταχωρούνται στη μερίδα του Υποκαταστήματος στο ΓΕΜΗ,  έχουν την υποχρέωση τα υποκαταστήματα να υποβάλλουν, για καταχώριση στο ΓΕΜΗ, την αντίστοιχη απόφαση της μητρικής εταιρίας. Τέτοιες μεταβολές συνιστούν η αλλαγή έδρας, σκοπού, επωνυμίας, νομίμου αντιπροσώπου του υποκαταστήματος και η διακοπή της λειτουργίας του. Επίσης, αν μεταβάλλονται τα στοιχεία που αφορούν στη μητρική εταιρεία τότε θα πρέπει οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν, τη σχετική απόφαση της μητρικής εταιρείας, μαζί με τα αντίστοιχα πιστοποιητικά της Υπηρεσίας μητρώου του κράτους της έδρας της Μητρικής, για καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ. Τέλος, τα Υποκαταστήματα δεν έχουν υποχρέωση να δημοσιεύουν τις οικονομικές καταστάσεις τους καθώς τα ίδια δεν έχουν νομική προσωπικότητα. Υποχρεούνται όμως να δημοσιεύουν για καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ., τα λογιστικά έγγραφα (χρηματοοικονομικές καταστάσεις) της μητρικής εταιρείας, όπως καταρτίσθηκαν ελέχθησαν και δημοσιεύθηκαν κατά το δίκαιο του κράτους μέλους από το οποίο διέπεται η εταιρεία και σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες της ΕΕ και κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 98 και 99 του Ν.4635/2019.

 Πλεονεκτήματα Διατήρησης Υποκαταστήματος Αλλοδαπής στην Ελλάδα

• Μηδενικές εισφορές ΕΦΚΑ στην Ελλάδα ανεξαρτήτως του ύψους εισοδήματος τόσο για το νόμιμο εκπρόσωπο όσο και τους ιδιοκτήτες της εταιρείας
• Απαλλαγή από την διανομή μερισμάτων στην Ελλάδα και δυνατότητα επαναπατρισμού κεφαλαίων στην μητρική εταιρία στο εξωτερικό
• Δυνατότητα ορισμού ως νόμιμο εκπρόσωπο οποιουδήποτε ατόμου διαθέτει ελληνικό ΑΦΜ, χωρίς να επηρεάζεται η εταιρεία από την προηγούμενη επιχειρηματική δραστηριότητα του
• Υποβολή ενοποιημένου ισολογισμού στην χώρα που βρίσκεται η νόμιμη έδρα της επιχείρησης και εξασφάλιση ιδιαίτερης μεταχείρισης στην φορολόγηση εντός συνόρων
• Δρομολόγηση ενδοκοινοτικών συναλλαγών μέσω της έδρας της εταιρείας στο εξωτερικό αλλά και του υποκαταστήματος στην Ελλάδα με απαλλαγή από το ΦΠΑ
• Συνδιαμόρφωση των ταμειακών διαθέσιμων μεταξύ του κεντρικού καταστήματος στο εξωτερικό και του υποκαταστήματος στην Ελλάδα από κοινού με αποτέλεσμα την ευκολότερη μετακίνηση κεφαλαίων και την μεγαλύτερη ευελιξία σε εσωτερικό δανεισμό
• Το υποκατάστημα αλλοδαπής διαθέτει ελληνικό ΑΦΜ και υπάγεται κανονικά στην ΔΟΥ Ανώνυμων Εταιρειών