ΙΚΕ ή Ομόρρυθμη εταιρεία; Τι να επιλέξω;

Η ΙΚΕ είναι η πιο δημοφιλής λύση, όμως μια προσωπική εταιρεία έχει σημαντικά πλεονεκτήματα που ορισμένες φορές συμφέρουν περισσότερο. Η σύσταση εταιρείας αποτελεί εδώ και χρόνια επιλογή όχι μόνο για τις περιπτώσεις πολυπρόσωπης επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά και στις μονοπρόσωπες επιχειρήσεις, καθώς ο συντελεστής φορολογίας είναι σταθερός στο 22%.

Η ΙΚΕ, ως μορφή κεφαλαιουχικής εταιρείας, κερδίζει συνεχώς έδαφος, καθώς απαιτεί ελάχιστο υποχρεωτικό κεφάλαιο (1€ ή εισφορά εργασίας) και παράλληλα έχει το πλεονέκτημα όλων των κεφαλαιουχικών εταιρειών, ότι δηλαδή για τα χρέη της εταιρείας ευθύνεται η ίδια και όχι οι εταίροι.

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η ΙΚΕ είναι πάντα η καλύτερη λύση για οποιονδήποτε θέλει να προβεί στη σύσταση εταιρείας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ομόρρυθμη εταιρεία συμφέρει περισσότερο ως σχήμα αντί για ατομική επιχείρηση, αρκεί φυσικά ο εταίρος να γνωρίζει τι σημαίνει προσωπική εταιρεία, ποιες είναι οι υποχρεώσεις της και τι εναλλακτικές έχει, ώστε να αποφύγει τυχόν μειονεκτήματά της.

Πότε συμφέρει η σύσταση ΙΚΕ

Η ΙΚΕ είναι αυτή τη στιγμή η πιο δημοφιλής μορφή εταιρείας, καθώς συγκεντρώνει σειρά πλεονεκτημάτων. Τα κυριότερα είναι:

• Ελάχιστο υποχρεωτικό κεφάλαιο: Είναι μόλις 1 ευρώ (σε αντίθεση με τον άλλο τύπο κεφαλαιουχικής εταιρείας, την ΑΕ που απαιτεί 25.000€).
• Ευθύνη για χρέη: Ευθύνη έχει μόνο η εταιρεία. Οι εταίροι το μόνο που έχουν να χάσουν είναι την αρχική εισφορά τους, η οποία άλλωστε μπορεί να είναι πολύ χαμηλή.
• Ασφάλιση: Υποχρέωση ασφάλισης έχει μόνο ο διαχειριστής, ενώ οι άλλοι εταίροι όχι.
• Σύσταση: Γίνεται εύκολα, γρήγορα και ηλεκτρονικά μέσω της Υπηρεσίας Μιας Στάσης του ΓΕΜΗ.
• Αριθμός εταίρων: Υπάρχει η δυνατότητα και για μονοπρόσωπη εταιρεία.

Ωστόσο, η ΙΚΕ, ακριβώς επειδή είναι κεφαλαιουχική εταιρεία, φέρει και ορισμένα χαρακτηριστικά που έχουν ως στόχο την προστασία των επενδυτών και των δανειστών της:

• Κατηγορία βιβλίων: Απαιτείται η τήρηση βιβλίων Γ’ τάξης (διπλογραφικά), ώστε να υπάρχει η μέγιστη δυνατή διαφάνεια. Αυτό αυξάνει αρκετά το μηνιαίο κόστος λογιστικής υποστήριξης της εταιρείας σε σχέση με μια προσωπική εταιρεία.
• Πρόσθετη φορολογία: Ο φόρος επί των κερδών είναι σταθερός (22%), όμως υπάρχει επιπλέον φόρος 5% επί των μερισμάτων.
• Σχηματισμός τακτικού αποθεματικού: Γίνεται παρακράτηση του 5% επί των κερδών, για να σχηματιστεί τακτικό αποθεματικό.
• Δημοσιότητα: Οι οικονομικές καταστάσεις δημοσιεύονται στο ΓΕΜΗ.

Με λίγα λόγια, ακριβώς επειδή η ευθύνη ανήκει μόνο στην εταιρεία και πιθανή πτώχευσή της δεν συμπαρασύρει και τους εταίρους, η διαφάνεια και η τυπικότητα των διαδικασιών βρίσκονται στο επίκεντρο σε μια ΙΚΕ, με τη μηνιαία λογιστική δαπάνη να μπορεί να είναι ακόμα και τριπλάσια από την ατομική επιχείρηση (μπλοκάκι) ή μια προσωπική εταιρεία.

Παράλληλα, τα κέρδη διανέμονται στους εταίρους μέσω των μερισμάτων στο τέλος του έτους, οπότε δεν μπορεί κανείς εταίρος (ούτε ο διαχειριστής) να κάνει ανάληψη χρημάτων από το λογαριασμό της εταιρείας. Όμως, προβλέπεται η δυνατότητα μισθού στον διαχειριστή, η οποία εκπίπτει ως δαπάνη.

Το πρόβλημα της ευθύνης στην ομόρρυθμη εταιρεία και ποια λύση υπάρχει

Λόγω αυτής της τυπικότητας στη διαχείριση της ΙΚΕ, δεν είναι πάντα η πιο κατάλληλη λύση για όλες τις περιπτώσεις. Συχνά, η σύσταση ομόρρυθμης εταιρείας προτείνεται ως εναλλακτική στην ατομική επιχείρηση, όπου ο συντελεστής φορολογίας είναι πολύ υψηλός.

Το βασικό χαρακτηριστικό και ευκολία της ομόρρυθμης εταιρείας είναι ότι είναι αρκετά πιο απλή στη διαχείρισή της. Δηλαδή:

• Δεν απαιτεί τήρηση διπλογραφικών βιβλίων, άρα το κόστος της λογιστικής υποστήριξης είναι χαμηλό.
• Δεν σχηματίζει αποθεματικό.
• Δεν έχει απαιτήσεις δημοσίευσης των οικονομικών καταστάσεων.
• Η ανάληψη των κερδών δεν γίνεται μέσω μερισμάτων, αλλά απευθείας.

Ωστόσο, τρία είναι τα κυριότερα μειονεκτήματα της ομόρρυθμης εταιρείας, τα οποία πρέπει να έχει λάβει σοβαρά υπόψη του όποιος προβεί στη σύστασή της.

• Αριθμός εταίρων: Απαιτούνται τουλάχιστον δύο εταίροι, δεν υπάρχει δηλαδή δυνατότητα μονοπρόσωπης ομόρρυθμης εταιρείας, όπως ισχύει με τη μονοπρόσωπη ΙΚΕ.
• Ασφάλιση: Ισχύει υποχρεωτική ασφαλιστική κάλυψη όλων των εταίρων στον ΕΦΚΑ, σε αντίθεση με την ΙΚΕ, όπου μόνο ο διαχειριστής έχει τέτοια υποχρέωση.
• Ευθύνη: Η ευθύνη των εταίρων είναι προσωπική, δηλαδή ευθύνονται για τα χρέη της εταιρείας και με την προσωπική τους περιουσία.

Εφόσον πρόκειται για ένα μικρό εταιρικό σχήμα, ως εναλλακτική στην ατομική επιχείρηση, τα πρώτα δύο προβλήματα λύνονται συνήθως, όταν ως δεύτερος εταίρος τοποθετείται ένα άτομο της εμπιστοσύνης του πρώτου εταίρου, το οποίο έχει μόνο τυπικό ρόλο στην εταιρεία. Επιπλέον, εφόσον ήδη έχει άλλη εργασία, δεν απαιτείται ασφάλισή του στον ΕΦΚΑ.

Το βασικότερο πρόβλημα είναι, φυσικά, της ευθύνης των εταίρων. Με λίγα λόγια, αν η εταιρεία δεν έχει την επιτυχή πορεία που αναμένουν οι εταίροι και δημιουργήσει χρέη, τότε αυτοί θα ευθύνονται και με την προσωπική τους περιουσία και σε περίπτωση πτώχευσης θα πτωχεύσουν και οι ίδιοι με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομική τους κατάσταση.

Βέβαια, οφείλουμε να πούμε ότι αυτό είναι μεν μειονέκτημα, όμως ταυτόχρονα αυξάνει θεαματικά την πιστοληπτική ικανότητα της ομόρρυθμης εταιρείας, σε αντίθεση με την ΙΚΕ.

Παράλληλα, υπάρχει πάντα η δυνατότητα σύστασης ετερόρρυθμης εταιρείας. Σε αυτή, ο ένας εταίρος είναι ομόρρυθμος (και άρα ευθύνεται για τα χρέη της) και ο άλλος είναι ετερόρρυθμος, δηλαδή ευθύνεται μέχρι του ποσού της εισφοράς του.

Συνηθίζεται ο εταίρος που έχει περιουσία (συνήθως ακίνητη) να τοποθετείται ως ετερόρρυθμος, ώστε να μην κινδυνεύει με την κάλυψη τυχόν χρεών της εταιρείας. Όμως, και αυτή η πρακτική μπορεί να επηρεάσει την πιστοληπτική ικανότητα της εταιρείας.

Συμπερασματικά, η ΙΚΕ δεν είναι πανάκεια. Συμφέρει για εταιρείες που αναζητούν επενδυτές και θέλουν να κάνουν ανοίγματα, κάτι που ενέχει μεγάλο ρίσκο. Έτσι, η μη ανάληψη ευθύνης ισοσκελίζει τα μειονεκτήματα της τυπικότητας και της διαφάνειας της ΙΚΕ.

Από την άλλη, σε μικρά εταιρικά σχήματα με χαμηλά κέρδη και μικρή περιουσία των εταίρων, η ομόρρυθμη εταιρεία προσφέρει σημαντική ευελιξία και υποκαθιστά την ατομική επιχείρηση στην ευκολία της καθημερινότητας, με σταθερό όμως φορολογικό συντελεστή.