Οι νέες αλλαγές σε εργασία και ασφάλιση.

Έτος σημαντικών αλλαγών στους όρους απασχόλησης και τις συνθήκες εργασίας, ενισχύσεων σε σημαντική μερίδα συνταξιούχων, αλλά και ανατροπών στη διαδικασία καταβολής των επιδομάτων χαρακτηρίζεται το 2024, καθώς θα τεθούν σε εφαρμογή τουλάχιστον 18 νομοθετικές παρεμβάσεις που αναδιατάσσουν το τοπίο στους τομείς της εργασίας και της κοινωνικής ασφάλισης. Πρόκειται για νόμους που ψηφίστηκαν κατά κύριο λόγο το τελευταίο εξάμηνο του 2023 και στην αυγή του νέου έτους τίθενται σε εφαρμογή.

1. Στον τομέα της εργασίας, ίσως η πλέον εμβληματική παρέμβαση αφορά το «ξεπάγωμα» των τριετιών, το οποίο θα εφαρμοστεί με νομοθετική παρέμβαση που ψηφίστηκε το προηγούμενο διάστημα, νωρίτερα από το αρχικώς προβλεπόμενο. Βέβαια, στην πράξη το μέτρο για το 2024 δεν αφορά περισσότερους από 100.000 μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι όμως θα δουν αυξήσεις από 78 έως 234 ευρώ τον μήνα. Κι αυτό γιατί αφορά μόνο τους «παλιούς» ασφαλισμένους (πριν από το 2012) που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και όσους έχουν ενεργή κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας που προβλέπει επιδόματα προϋπηρεσίας.

2. Εμβληματική θεωρείται και η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας στο λιανεμπόριο και τη βιομηχανία, η οποία θα καλύψει περίπου 100.000 επιχειρήσεις με 600.000 εργαζομένους, ενώ από το καλοκαίρι και μετά αναμένουμε την επέκτασή της στην εστίαση και τον τουρισμό.

3. Παράλληλα, από τις αρχές του νέου έτους και συγκεκριμένα τον Φεβρουάριο αναμένεται η εφαρμογή όλων των θεσμοθετημένων πλέον «ευελιξιών» στην εγχώρια αγορά εργασίας. Τέτοιες είναι, για παράδειγμα:

4. Η καθιέρωση της 13ωρης ημερήσιας εργασίας για παράλληλη απασχόληση σε πολλούς εργοδότες.

5. Η καταγγελία σύμβασης εργασίας χωρίς αποζημίωση απόλυσης για δοκιμαστική περίοδο απασχόλησης έξι μηνών.

6. Η παροχή της δυνατότητας σε επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ενταχθεί στην ψηφιακή κάρτα εργασίας να μη δηλώνουν στο σύστημα «Εργάνη» τις αλλαγές, την τροποποίηση του ωραρίου εργασίας, την οργάνωση του χρόνου εργασίας ή την υπερωριακή απασχόληση, πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους, όπως συνέβαινε έως τώρα.

7. Η απασχόληση και κατά την 6η ημέρα της εβδομάδας σε επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εργασίας με εναλλασσόμενες βάρδιες, με την επιπλέον εργασία προσαυξημένη κατά 40%.

8. Δικαίωμα εργασίας την 6η ημέρα της εβδομάδας αποκτούν σε εξαιρετικές περιπτώσεις και επιχειρήσεις οι οποίες δεν είναι εκ φύσεως συνεχούς λειτουργίας και εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας.

9. Η απασχόληση εργαζομένων κατά την Κυριακή και κατά τις ημέρες αργίας, σε συγκεκριμένους κλάδους και δραστηριότητες, όπως εκπαιδευτικά κέντρα πιλότων, βιομηχανία τροφίμων, εμφιάλωσης νερού και παραγωγής αναψυκτικών.Καταργείται η παρακράτηση 30% στη σύνταξη για τους συνταξιούχους που εργάζονται.

10. Διευθέτηση του χρόνου εργασίας μεταξύ του εργοδότη και του εργαζομένου, με πρωτοβουλία της επιχείρησης.

11. Ανατροπές έρχονται και στη διαδικασία καταβολής των επιδομάτων από τον ΟΠΕΚΑ και τη ΔΥΠΑ. Συγκεκριμένα, εντός του 2024 (πιθανότατα κατά το β΄ εξάμηνο) αναμένεται η σταδιακή εφαρμογή της προπληρωμένης κάρτας για τα επιδόματα. Οι δικαιούχοι θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τουλάχιστον το 50% του ποσού της ενίσχυσης ή του επιδόματος σε ηλεκτρονικές πληρωμές και αγορές, ενώ για το υπόλοιπο ποσό παρέχεται η δυνατότητα ανάληψης μετρητών. Το μέτρο αφορά το σύνολο των επιδομάτων, πλην κάποιων εξαιρέσεων, όπως τα αναπηρικά, το επίδομα στέγασης και έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις της ΔΥΠΑ.

12. Παράλληλα, θα εφαρμοστεί και η επέκταση σε αυτοαπασχολούμενες και αγρότισσες της χορήγησης ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας, ώστε να λαμβάνουν μηνιαίο επίδομα μητρότητας από τη ΔΥΠΑ ύψους 780 ευρώ για 9 μήνες.

14. Αυξημένες από 5,35 έως και 24 ευρώ τον μήνα θα είναι οι ασφαλιστικές κατηγορίες που καλούνται να επιλέξουν περίπου 1,3 εκατ. μη μισθωτοί έως τις 31 Ιανουαρίου 2024. Οι νέες ασφαλιστικές κατηγορίες θα κινηθούν στα όρια του πληθωρισμού για το τρέχον έτος, δηλαδή στο 3,9%.

Παράλληλα, σύμφωνα με τον πρόσφατο ασφαλιστικό νόμο, από την 1η Ιανουαρίου 2024 ισχύουν τα εξής:

15. Εφαρμογή ενιαίου κανόνα απονομής των επικουρικών συντάξεων, ώστε όσοι έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 15 έτη επικουρικής ασφάλισης να μπορούν να λαμβάνουν τη σύνταξή τους μέσω της διαδικασίας ταχείας απονομής.

16. Κατάργηση της παρακράτησης 30% στη σύνταξη για τους συνταξιούχους που εργάζονται και την αντικατάστασή της με εισφορά επί του εισοδήματος από εργασία.

17. Αύξηση του ανώτατου ορίου οφειλών από ασφαλιστικές εισφορές για συνταξιοδότηση από 20.000 σε 30.000 ευρώ για τους επαγγελματίες και για τους αγρότες από 6.000 σε 10.000 ευρώ.

18. Αλλαγή του πλαισίου λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης και εφαρμογή κλιμακωτής φορολόγησης, ανάλογα με το αν η παροχή καταβάλλεται εφάπαξ ή κάθε μήνα και σε συνάρτηση με τα έτη ασφάλισης του δικαιούχου.